Okładka

Wybierając się na Bałkany liczyłem na to, że doświadczymy tam odrobinę spokoju od wielkomiejsciej dżungli, że czas będzie płynął wolniej, że będziemy przemierzać szlaki sami. Pokonując górskie peryferia BiH w drodze do Tjentište łapaliśmy te chwile i momenty, o których marzyliśmy.

We wsi Tjentište zameldowaliśmy się jeszcze przed zachodem słońca, ale wiedziałem, że tak naprawdę najtrudniejszy etap podróży tej dopiero przed nami. Najdogodniejszą bazą wypadową do ataku na Maglić jest polana Prijevor, która znajduje się w sercu parku Sutjeska pośród pierwotnej puszczy Perućica. Prowadzi do niej szutrowa droga o długości ok. 18 km. Powiem, że te 18 km było najtragiczniejszym odcinkiem drogi jaki przejechaliśmy z 4250 km, które w sumie zrobiliśmy! Będę delikatny jeśli powiem, że droga jest w fatalnym stanie.

Zdjęcie mapy Parku Narodowego Sutjeska

Zaczęło się niewinnie. Po minięciu pomnika upamiętniającego zwycięstwo partyzantów Josepa Broz Tito nad wojskami Osi skręciliśmy w prawo. Droga początkowo nosiła znamiona asfaltowej, ale więcej w niej było dziur niż asfaltu, który z resztą szybko się ulotnił. Jego miejsce zajął szuter i kamienie, a wszystko to wymyte przez wartko płynące wody opadowe. Pozostało nam pokonywać kolejne metry lawirując od lewej do prawej strony w poszukiwaniu optymalnego toru jazdy, tak aby nie urwać zawieszenia albo części wydechu. Zegar tykał, a my dalej mieliśmy do pokonania spory kawał drogi. Z racji tego, że wiodła ona przez las zmrok dopadł nas bardzo szybko i jazda stała się jeszcze bardziej kłopotliwa. W końcu w totalnych ciemnościach dojechaliśmy do asfaltowego placu, który znajduje się mniej więcej w połowie drogi na Prijevor. Przynajmniej wiedzieliśmy ile jeszcze nam zostało do przejechania. Mimo późnej pory i niezbyt sprzyjających warunków postanowiliśmy spróbować dojechać na polanę. Perspektywa pokonywania dodatkowych kilometrów z buta w drodze na szczyt wcale mi się nie uśmiechała. Albo się uda, albo zawrócimy i prześpimy się na parkingu. Kiedy odjechaliśmy kilkadziesiąt metrów od placu zaskoczył nas zastany widok. Jakaś grupa Chorwatów i Bośniaków urządzała sobie w puszczy Perućica jakieś nocne manewry i szykowała się do rozbijania obozu. Zamieniliśmy z nimi kilka zdań i ruszyliśmy dalej w nadziei, że uda nam się dotrzeć do celu. Myślałem, że najgorszy odcinek mamy już za sobą i teraz będzie lepiej, ale mocno się na tym przejechałem. Droga z każdym metrem stawała się jeszcze gorsza, a ja nie miałem sumienia dalej tak katować samochodu i ostatecznie postanowiliśmy zawrócić. Jak teraz sobie przypomnę w jakim miejscu przyszło mi zawracać to jestem pełen podziwu dla swoich umiejętności i opanowania. Wróciliśmy do wspomnianej grupy nocnych marków i rozbiliśmy obok nich nasz mały namiocik. Wykończeni podróżą oraz porannym plażingiem padliśmy od razu w objęcia Morfeusza. Z racji tego, że nie udało nam się dotrzeć na Prijevor musieliśmy dorzucić kilkanaście kilometrów marszu ekstra do zaplanowanej wcześniej trasy.

Kiedy usłyszałem rano dźwięk budzika nie wiedziałem co się dzieje. Chęć przeżycia kolejnej przygody była silniejsza i mimo niewyspania wygramoliliśmy się z namiotu, by ruszyć w nieznane. Powietrze było rześkie i wilgotne, powiewało górskim chłodem. Bałkańska ekipa głośno pochrapywała więc żeby ich nie budzić zostawiliśmy namiot i zjechaliśmy samochodem na wspomniany wcześniej parking. Po wszamaniu śniadania i spakowaniu prowiantu na drogę ruszyliśmy przed siebie. Po drodze minęli nas jadący w górę Słoweńcy, którzy jednak nie zatrzymali się, by nas podrzucić. Przygotowując się do zdobycia Maglicia zakładałem, że wejdziemy na niego szlakiem biegnącym od zachodu wprost od polany Prijevor. Z relacji znalezionych w internecie widziałem, że znajdujące się na nim ubezpieczenia są w kiepskim stanie. W pewnym momencie dotarliśmy do rozwidlenia dróg, gdzie zgodnie z założeniem skierowaliśmy się w stronę Prijevor.

Na rozwidleniu dróg…
Droga na Prijevor. Na zdjęciu i tak to dobrze wygląda, w rzeczywistości jest o wiele, wiele gorzej…

Nie wiem dlaczego, ale miałem tego ranka dziwne przeczucia i obawy co do słuszności wyboru tej trasy. Podzieliłem się tymi odczuciami z Elą i postanowiliśmy zawrócić w stronę Lokva Dernečište, skąd szlak miał być nieco łatwiejszy. Lubię mieć zawsze rozpracowane inne opcje awaryjne więc wiedziałem, gdzie mamy iść i co nas czeka. Na polanie Dernečište zobaczyliśmy samochód Słoweńców, którzy mijali nas po drodze. Dziwnie to zabrzmi, bo jak wiecie lubię, kiedy w górach jesteśmy sami, ale po moich porannych złych przeczuciach świadomość, że nie będziemy zdobywać góry sami dodała mi otuchy :) Z polany szlak odbijał w las. Ścieżka początkowo szeroka i wyraźna zaczęła niknąć w leśnej gęstwinie. W pewnym momencie stała się ona praktycznie nie widoczna i musieliśmy odnajdować ją przeciskając się przez krzaki. Na szczęście odcinek ten nie był za długi i po wejściu w pasmo kosówki znów bez trudu odnajdowaliśmy oznaczenia szlaku.

Początek szlaku z Lokva Derneciste wyglądał całkiem nieźle…
… po chwili zaczęło robić się trochę gęściej…
… aż wpadliśmy w gąszcz krzaków, gdzie szlak był ledwo widoczny :)

Dogoniliśmy też wspomnianą dwójkę Słoweńców, którzy okazali się sympatycznymi starszymi Panami. Dowiedzieliśmy się, że jeden z nich, Miroslav mający 73 lata ksiądz, ma na swoim koncie 50 wejść na Triglav! Przez pewien czas towarzyszyliśmy im w wędrówce na Maglić. Co by nie mówić duchem byli wciąż młodzi, jednak nogi nie nadążały już za sercem. Postanowiliśmy wrócić do swojego tempa marszu i pożegnaliśmy się serdecznie z nadzieją, że ponownie spotkamy się na szczycie.

Na krótko towarzyszyli nam sympatyczni staruszkowie ze Słowenii :)
Zielono mi :)
Z góry trochę lepiej widać ścieżkę, którą podążaliśmy

Ścieżka zaczęła powoli piąć się w górę i z każdym kolejnym metrem odsłaniała nam się wspaniała panorama na zielone pagórki leżące w paśmie o złożonej nazwie Bioć/Maglić/Volujak/Vlasulja.  Przed nami piętrzyła się północna ściana Maglicia opatulona w górnych partiach przez chmury. W miarę zdobywania wysokości szlak zaczął stawać się bardziej pionowy i na trasie pojawiły się pierwsze ubezpieczenia w postaci stalowych lin, które towarzyszyły nam przez dosyć spory odcinek. Niestety ich stan pozostawiał sporo do życzenia i poza poprawieniem komfortu psychicznego nie polegałbym na nich w 100%. Niektóre zakotwienia powypadały, a lina pozostawała luźna więc musieliśmy ostrożnie się z nią obchodzić. Po pokonaniu bardziej stromego, skalnego odcinka szlaku ścieżka nieco złagodniała i prowadziła po podszczytowych trawkach.

Pierwsze ubezpieczenia i początek skalnego fragmentu drogi na szczyt
I jeszcze jedno spojrzenie za plecy
I dalej w górę po skałach
Na przełęczy tuż przed wierzchołkiem Maglicia! Ciut, ciut i będziemy na szczycie!

W końcu dotarliśmy na przełęcz rozdzielającą bośniacki i czarnogórski wierzchołek Maglicia. Szczyt mieliśmy już na wyciagnięcie ręki. Wystarczyło pokonać krótkie skalne spiętrzenie tuż przed wierzchołkiem i cieszyliśmy się niesamowitymi widokami ze szczytu. Wejście na szczyt, którego wysokość wynosi 2386 m n.p.m zajęło nam ok. 4h 20 min. Chmury, które od samego rana okrywały szczyt odfrunęły na moment i ukazały nam rozciągające się po horyzont piękno. Biegałem po szczycie jak szalony nie mogąc nacieszyć oczu tymi widokami. Byliśmy tylko my, szczyt i bezkres gór sięgający we wszystkich kierunkach świata. Dla takich chwil warto było wstać wcześnie, przejść tyle kilometrów i trochę się zmęczyć. Chcieliśmy tam zostać, ale czekała nas jeszcze długa droga powrotna. Nie zamierzaliśmy wracać tą samą drogą, zejście pseudo ferratą wprost na polanę Prijevor też nie wchodziło w grę więc wybraliśmy ostatni możliwy wariant zejścia, przez Trnovačkie Jezioro.

Spokojnie, to tylko tak groźnie wygląda :)
I na szczycie! Charakterystyczna flaga i słupek.
Kolejny przystanek – Jezioro Trnovacko
Może nie są to Alpy, ale i tak było super
Na pierwszym planie polana Prijevor, na drugim pasmo Zelengora
Na szczycie można zobaczyć jeszcze takie „pamiątki”
Panorama ze szczytu

Kiedy po raz pierwszy zobaczyłem je w internetowej wyszukiwarce od razu zapisałem je na liście „must see”. Dzielił nas od niego spory dystans, ale wędrówka w takiej scenerii jaka nam towarzyszyła była czystą przyjemnością. Zejście prowadziło porośniętymi soczystą trawą południowo-wschodnimi wzniesieniami Maglicia. Wszędzie wokół panowała cisza i spokój. Trudno mi opisać ten fragment wędrówki, bo takie chwile przeżywam zawsze głęboko w środku siebie i nie potrafię się nimi podzielić. Żadne słowa nie są w stanie oddać tamtych chwil. Może jak spojrzycie na zdjęcia choć trochę mnie zrozumiecie i spróbujecie sobie to wyobrazić. W końcu szlak zaczął opadać ostro w dół w kierunku jeziora, które widzieliśmy z góry jak na talerzu.

Małe zbliżenie na Trnovacko Jezero
Rzut oka na czarnogórski wierzchołek Maglicia

Uformowane w kształcie serca wyglądało bajecznie w otoczeniu wapiennych szczytów. Po pokonaniu stromego, upierdliwego piargu przez moment schowaliśmy się w cieniu drzew. Po wyjściu z lasu przed oczami mieliśmy Trnovačkie Jezioro. Cud, miód i orzeszki! I do tego szok! Bo w tak pięknym miejscu byliśmy sami!!! Potraficie sobie wyobrazić, że w szczycie sezonu o godzinie 13:00 nad Morskim Okiem nie ma nikogo? Ela ma bujną wyobraźnię, ale tego nie potrafiła wykreować w głowie :P Ja z resztą też. Nad jeziorem zrobiliśmy sobie krótką przerwę. Nie mogliśmy wyjść z zachwytu nad tym miejscem. Tak samo jak na szczycie Maglicia, tak i teraz nasze serca buntowały się przed opuszczeniem tego cudownego skrawka natury. Ciężko było się zmusić do wrzucenia plecaka na plecy i ruszenia w dalszą drogę w kierunku przełęczy Prijevor. Przeszliśmy jeszcze kawałek wzdłuż brzegu jeziora po czym ścieżka zniknęła w lesie.

Jezioro Trnovacko coraz bliżej :)
W trochę w szerszym ujęciu
Zejście nad jezioro nie należało do najprzyjemniejszych
Z przełęczy pomiędzy tymi dwoma wierzchołkami prowadziło zejście nad jezioro

Schowani w cieniu drzew na moment mogliśmy odsapnąć od bałkańskiego słońca. Szlak schodził w dół co w dalszej perspektywie wcale nam się nie uśmiechało, bo wiedzieliśmy, że stracone metry będziemy musieli nadrobić wchodząc na Prijevor. Po drodze spotkaliśmy kilka osób, które wybierały się w kierunku jeziora. Po wyjściu z lasu znaleźliśmy się na olbrzymiej polanie w dolinie Suha, na której trzeba odbić ze szlaku w prawo. Ścieżka jest mocno zarośnięta i łatwo ją przeoczyć więc trzeba być czujnym. W przeciwnym razie można zamiast na Prijevor zejść do szosy na samym końcu doliny Suha. Przedzierając się przez kolejne chaszcze odzyskiwaliśmy utraconą wcześniej wysokość. Tempo naszego marszu nieco osłabło, gdyż zaczęliśmy odczuwać już zmęczenie przebytą tego dnia trasą. Na skraju lasu zarządziliśmy kolejny postój na uzupełnienie płynów i kalorii. Był to ostatni moment na podziwianie niesamowitej panoramy na dolinę Suha oraz otaczające ją szczyty. Na pożegnanie z tymi widokami głęboko westchnęliśmy i ruszyliśmy dalej.

Dolina Suha

Kiedy doszliśmy na przełęcz Prijevor zastaliśmy tam kilkanaście stojących samochodów. Wiedziałem, że da się tam dojechać i pewnie na upartego też byśmy tam dotarli, ale zbyt długa droga była jeszcze przed nami i nie chciałem ryzykować jakieś awarii. Na przełęczy bez trudu odnaleźliśmy początek szlaku na Maglić. Wejście tym wariantem wg informacji na tabliczce powinno zająć 3h.

Przełecz Prijevor, to stąd mieliśmy startować na Maglić
A tu mieliśmy rozbić namiot i spędzić noc…
Tak prezentuje się Maglić z przełęczy Prijevor
Ostatnie spojrzenie na górski krajobraz i znikamy w gęstej puszczy Perućicia

Nie przeciągając nieuniknionego ruszyliśmy od razu w stronę auta. Droga trwała wieczność. Z każdym kolejnym metrem moje kroki stawały się coraz bardziej automatyczne. Lewa, prawa, lewa, prawa i tak bez końca. W głowie miałem jeszcze fakt, że po powrocie czekało nas zwijanie pozostawionego rano namiotu. Jedynym pocieszeniem było to, że mieliśmy już z górki i bliżej niż dalej. Kiedy byliśmy już na ostatniej prostej trafiliśmy na napotkanych rano Słoweńców wracających ze szczytu. Panowie chętnie zabrali nas ze sobą i pomogli zaoszczędzić kolejny kilometr marszu. A ten tego dnia był niezłą wyrypą, którą zapamiętamy na długo. Okazało się, że przeszliśmy 28km i pokonaliśmy 1930 m przewyższenia w czasie ok. 10 h 30 min. Kawał dobrej roboty i kolejny szczyt do korony Europy zaliczony :) Po powrocie stwierdziliśmy wspólnie z Elą, że była to najlepsza nasza wycieczka w trakcie całego bałkańskiego tripu. Kończąc ten przydługawy już wpis powiem tylko, że do Bośni na pewno jeszcze wrócimy, a tymczasem przygotujcie się na podbój czarnogórskich szlaków!

Wejście na Maglić w liczbach:

  • wysokość: 2386 m
  • przewyższenie: 1930 m
  • dystans: 28 km
  • czas wejścia i zejścia: ok 10 h 30 min

Jeśli spodobała Ci się relacja zapraszam na naszą stronę:
http://gorskaprzygoda.pl/

znajdziesz tam zdjęcia w większej rozdzielczości oraz mnóstwo praktycznych informacji!

Możesz także polubić nasz fanpage na FB i być z nami na bieżąco!
https://www.facebook.com/gorskaprzygoda/

Wczytuję...
Wczytuję...

Czy wiesz, że...

W portalu Góry i Ludzie również Ty możesz zostać autorem artykułów, które przeczytają tysiące Internautów! Już dziś zarejestruj się i zacznij bezpłatnie dodawać swoje treści. To doskonała reklama dla Ciebie i Twoich górskich dokonań. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Dodaj własny artykuł

Już dziś zarejestruj się i dodawaj własne artykuły dla tysięcy czytelników portalu!

Chcę zostać autorem!

Wczytuję...