Rozglądając się za porządną, wodoodporną kurtką, zawsze pojawia się pytanie: Jaką membranę wybrać? Praktycznie każdy szanowany na rynku producent, do produkcji swojej odzieży wodoodpornej używa materiałów zakupionych od Gore® oraz jako alternatywę posiada własne technologie, nie odbiegające jakościowo od tych serwowanych przez światowego potentata na rynku membran. Jaki zatem mamy wybór i co się z tym wiąże? Zapraszam do krótkiej lektury.
Membrany hydrofilne
Hydrofilowość poliuretanu jest podstawą działania omawianych w tym rozdziale membran. Polega ona na tym, że tkanina z jakiej wykonana jest odzież, absorbuje jak gąbka niewielką ilość wilgoci ze środka, a po wypełnieniu swojej struktury zaczyna transportować ją na zewnątrz. Wadą tego rozwiązania jest opóźnione działanie a podstawową zaletą fakt, że taka membrana możne odprowadzić jednocześnie pot i parę wodną zgromadzone przy ciele. Wiodący producenci, dopracowując te technologie uzyskali tkaniny o bardzo dobrych parametrach wodoszczelności i oddychalności. Warto więc rozważyć opcję kupna kurtki lub spodni z membraną firmową, okazującą się często konkurencyjną dla Gore–Tex®.
Marmot MemBrain®
Rozwiązanie firmy Marmot to znana i lubiana średnia półka cenowa. Kurtki wykonane z tych laminatów cechuje przeciętna wodoodporność (10 000 mm H2O) i oddychalność (10 000 g H2O/24h) w wersji podstawowej. Ceny kurtek wyposażonych w tę membranę zaczynają się od 400 zł. Poza tym, jest to nieszeleszcząca i miła w dotyku tkanina sprawdzająca którą docenią użytkownicy oczekujący wysokiego komfortu. Marmot oferuje także produkty wyposażone w laminat 2.5 warstwowy MemBrain® Strata™. Jego parametry są dwukrotnie wyższe od wersji podstawowej, jednak ich zastosowanie ogranicza się do lekkiej, delikatniejszej odzieży. Nie ma w ofercie laminatów trójwarstwowych.
Mammut DryTechnology®
Niezawodna membrana szwajcarskiego producenta, o bardzo dobrych parametrach. Dostępne są laminaty dwu, dwu i pół oraz trójwarstwowe, co rozszerza grono użytkowników i pozwala bardziej spersonalizować produkty. Wodoszczelność na poziomie 20 000 mm H2O zapewnia całkowitą ochronę w każdych warunkach pogodowych a oddychalność 10 000 g H2O wysoki komfort użytkowania. Ulepszonym wariantem jest laminat DryTech® Premium™, w którym parametr oddychalności wzrasta nawet dwukrotnie (w zależności od modelu).
Jest wiele innych rodzajów membran bazujących na poliuretanie. Salewa w swojej ofercie posiada budżetowe modele z membranami Powertex®, Columbia OutDry™, a The North Face – DryVent®. Na stronach producentów można znaleźć jedynie szczątkowe informacje na temat tych produktów, więc podczas zakupów zawsze warto zapytać o zasadę działania oraz parametry.
Membrany mikroporowe
Ich doskonałe działanie gwarantuje zastosowana tkanina polietylenowa, mająca wiele mikroskopijnej wielkości porów, widocznych dopiero pod mikroskopem elektronowym. Ogólna zasada działania jest taka, że duża kropla wody (nawet wsiąknięta w materiał wierzchni) mając większą średnice niż pory membrany nie przedostaje się pod laminat, a jednocześnie znacznie mniejsze cząstki wody w postaci pary wodnej mogą wydostawać się na zewnątrz. W praktyce membrany polietylenowe są najwytrzymalsze i zapewniają wodoszczelność na najwyższym poziomie. Działają ciągle, oddychając od momentu założenia, jednak transportują jedynie tą część wilgoci, która jest w postaci pary wodnej.
Gore Tex®
Firma Gore® opatentowała jako pierwsza wodoszczelną, wiatroszczelną i oddychającą tkaninę Gore – Tex®, czyli ekspandowany polytetrafluoroetylen. Jest to najbardziej znany dostawca membran, którego produkty i standardy są obecne w odzieży każdej szanowanej na rynku outdoorowym marki. Jeszcze do niedawna podawano, że Gore–Tex® posiada parametry wodoszczelności >28 000 mm H2O, a obecnie amerykański producent daje pisemną gwarancję wodoodporności pod hasłem: „guaranteed to keep you dry”. Parametry oddychalności bardzo różnią się w zależności od modelu. Od najlżejszych 2.5 warstwowych laminatów dla biegaczy po grube trójwarstwowe, pancerne modele do wspinaczki lodowej wahają się one między 3 a 13 RET.
eVent
Druga membrana produkowana, w technologii mikroporowej. Zapewnia bardzo dobre właściwości wodoszczelności, powyżej 30 000 mm słupa wody oraz świetną oddychalność pomiędzy 15 000 – 20 000 g H2O/m2/24h. Jest to silna konkurencja dla Gore®, jednak wciąż niewielu producentów jej używa. Membrany tej firmy można spotkać w produktach Montane i HiMountain
Pertex shield
Trzeci, najmniej rozpoznawany producent wodoszczelnych laminatów, zdecydowanie bardziej kojarzony z odzieżą puchową, to Pertex. Faktycznie gro ich produktów, takich jak Microlight, czy Quantum wykorzystywanych jest do produkcji wysokiej jakości odzieży puchowej, jednak w ofercie pojawiła się także lekka, wodoszczelna membrana Shield, shield+ i shield AP. Podobnie jak dwie poprzednie opisywane membrany, posiadają one strukturę mikroporową. Te materiały można spotkać głównie w produktach brytyjskiej marki RAB, czy serii Adidas Terrex, przeznaczonych głównie do intensywnych sportów. W tym przypadku producent nie podaje parametrów membrany.
Oddychalność i wodoszczelność
Parametry oddychalności i wodoszczelności warunkują komfortowe użytkowanie odzieży membranowej. Zależą one od dwóch podstawowych rzeczy: rodzaju samej membrany oraz, co często jest pomijane, od materiału wierzchniego i podszewki, z których dane ubranie zostało wykonane.
Oddychalność podawana jest zwykle nie dla samej membrany, a dla każdego laminatu z osobna w jednostkach RET, określających opór tkaniny względem pary wodnej wydostającej się na zewnątrz, lub MVTR, oznaczających ilość wody odparowanej przez laminat o powierzchni 1m2 w czasie 24h. Generalnie im niższy RET a wyższa MVTR, tym lepsza oddychalność. Pierwszy z parametrów jest podawany dla membran mikroporowych a drugi dla poliuretanowych. Różnica ta wynika z zupełnie innych założeń konstrukcyjnych, o których pisałem wcześniej.
Obie te jednostki są w trudno porównywalne. Generalnie można przyjąć w zaokrągleniu, że wartość RET = 6 może być podobna wartości MVTR = 20 000 g/m2/24h, co jest wynikiem badania dwiema metodami pomiarowymi, tego samego materiału. W praktyce oznacza to, że klasyczny Gore–Tex 3L o parametrze RET<13, będzie miał porównywalną lub słabszą oddychalność od modelu z membraną DryTech Premium 3L o MVTR = 15 000 g/m2/24h.
Wodoszczelność podaje się jednakowo dla każdego rodzaju membran. Wyrażana jest ona w wysokości słupa wody, który może być utrzymany przez membranę bez przesiąkania. Przyjmuje się, że tkaniny o wartości >15 000 mm H2O są w 100% wodoszczelne, ponieważ w naturalnych warunkach nie ma możliwości wywarcia takiego ciśnienia na laminacie.
Ile tych warstw?
2 warstwy
Podstawowym typem laminatu jest tkanina dwuwarstwowa. Oznacza to, że wodoszczelna membrana naklejona jest bezpośrednio na wierzchni materiał. Takie rozwiązanie wymaga zastosowania dodatkowej podszewki, która zabezpiecza wnętrze kurtki przed przecieraniem i zapewnia komfort noszenia. Modele wykonane w tej technologii charakteryzują się niezbyt sztywnym i nieszeleszczącym materiałem a często zamiast siateczkowej podszewki posiadają warstwę ocieplającą. Poza kolekcjami narciarskimi, zwykle występuje w tańszych modelach.
2,5 warstwy
Swoją konstrukcją przypominają laminaty dwuwarstwowe, jednak zamiast tekstylnej podszewki posiadają jedynie cienki ochronny nadruk na powierzchni membrany. Dzięki temu są one znacznie lżejsze, mniejsze i lepiej oddychając, zachowując przy tym wodo- i wiatroszczelność. Docenią je przede wszystkim entuzjaści biegów górskich, mając do dyspozycji na przykład model Mammut Rainspeed o wadze 215g (tyle co trzy batoniki energetyczne!) zapewniający rewelacyjną oddychalność (RET<3, 15 000 mm H2O). Kurtki o nieco grubszym materiale sprawdzą się także w podróży lub na rower.
3 warstwy
Konstrukcja przeznaczona do ekstremalnego użytku. Składa się z dwóch odpornych na uszkodzenia i przetarcia warstw materiału między którymi znajduje się membrana. Klejenie wszystkich warstw ze sobą, pozwala uzyskać laminat o wyjątkowej wytrzymałości oraz niskiej wadze. Ta technologia znajduje zastosowanie zwłaszcza w produktach przeznaczonych dla alpinistów lub turystów wymagających od kurtki czy spodni trwałości i długowieczności. W tym wypadku oddychalność bardzo zależy od rodzaju materiału zewnętrznego i podszewki. W celu lepszego dopasowania kurtki do wymagań użytkowników, zmienia się gęstość matariału zewnętrznego i stosuje nowe rodzaje podszewek takie jak Gore C – Knit®, zapewniając tym samym lepszą oddychalność lub milszą w dotyku fakturę.
Bezkompromisowym rozwiązaniem w tym wypadku są produkty oparte na tkaninie Gore-Tex Pro, która zapewnia równie dużą trwałość co laminaty trójwarstwowe jak również najniższe opory membrany.
Podsumowanie
Wszystko o czym pisałem w tym artykule udowadnia, jak wiele trzeba wiedzieć na temat nowoczesnych technologii w outdoorze, aby być świadomym konsumentem. Często podawanie parametrów w różnych jednostkach wprowadza w błąd, co tyczy się w szczególności oddychalności. Każde wskazane rozwiązanie ma również swoje wady i zalety, których rozpatrzenie przed zakupem pozwoli uniknąć błędu i sprawi, że odpowiednio pielęgnowana kurtka, posłuży przez wiele lat.
Artykuł opracował dla Was: Mateusz Zawadzki (Mammut Polska). Zapraszamy na polską stronę Mammuta.
Komentarze