Polacy od kilku pokoleń odnoszą liczne sukcesy w górach świata. Ich pierwsze osiągnięcia na pozaeuropejskich szlakach przypadają na lata 30 XX w. Nasi rodacy wspinali się wtedy w Andach (1933-34), Atlasie Wysokim (1934) oraz na Kaukazie (1935). Natomiast pierwszą polską wyprawę w Himalaje zorganizowano na krótko przed wybuchem II wojny światowej (zdobyto wtedy szczyt Nanda Devi East - 7434 m n.p.m.). Ze względu na zawiłą sytuację polityczną oraz brak środków finansowych, nasi rodacy nie mogli uczestniczyć w pionierskich wyprawach na ośmiotysięczniki, a ich kolejne wyjazdy w Himalaje i Karakorum nastąpiły dopiero w latach 70.
Miłośnikom gór nie trzeba przedstawiać takich nazwisk jak Kukuczka, Kurtyka, Rutkiewicz, Zawada, Czok, Wielicki, Bargiel, Bielecki, Hajzer, czy Mackiewicz. Ich dokonania w najwyższych górach świata zostały wielokrotnie opisane w literaturze, a o ich życiu powstawały teatralne spektakle i filmy.
Czy to jednak jedyne postaci, które zasługują na naszą pamięć i uwagę? 12 lipca 1929 w Warszawie urodził się Jan Długosz – polski taternik, alpinista, literat – jeden z najwybitniejszych polskich wspinaczy tamtych lat. Józef Nyka napisał "Długosz zrobił wyłom w kodeksie zasad wspinania, przełamał bariery strachów i niewiary w siebie, sięgnął wyżej i wyznaczył taternictwu wyższe cele. Nie zamknął w Tatrach epoki, lecz zapoczątkował nową. I to jest jego największą zasługą."
Jan Długosz "Komin Pokutników"
Lista wytyczonych przez Długosza nowych dróg i pierwszych przejść jest dość długa i imponująca. O dokonaniach Długosza możemy przeczytać w książce Komin Pokutników, która jest zbiorem wspinaczkowych wspomnień opisanych przez niego samego.
Trzeba przyznać, że poza talentem górskim, Długosz odznaczał się także lekkim piórem, romantyczną fantazją i nieco fatalistycznym poczuciem humoru. Liczne artykuły jego autorstwa publikowano zarówno w prasie popularnej jak i fachowej. Uznawany jest za pierwszego w Polsce alpinistę, który całkowicie utrzymywał się ze wspinaczki i jej popularyzacji. Za najwybitniejsze osiągnięcia alpinisty uważa się: pierwsze wejście lewą stroną północno-wschodniej ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej, pierwsze wejście środkiem wschodniej ściany Mnicha, czy też pierwsze zimowe wejście północno-wschodnią ścianą Kazalnicy. Długosz wspinał się także w Alpach i Kaukazie. W świecie Jan zasłynął powtarzając zachodnią ścianę Petit Dru oraz biorąc udział w pierwszym przejściu środkowego filara Frêney w południowych urwiskach Mont Blanc. Zginął 2 lipca 1962 r. upadając z grani Zachodniego Kościelca. Pochowany został na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Grób Długosza na Pęksowym Brzyzku
Można uznać, że Długosz był nie tylko czołowym wspinaczem, ale też wiodącym literatem górskim tamtych lat. W swoich opowiadaniach w lekki sposób opisał nie tylko własne dokonania i trudy związane ze wspinaczką. Wspominał również swoich wybitnych towarzyszy wypraw i doskonale przekazał emocje towarzyszące momentom górskich sukcesów i tragedii. Dzięki temu, czytając o jego doświadczeniach możemy poczuć jakbyś razem z nim przeżywali przygody. Mogę z czystym sumieniem polecić tę pozycję nie tylko fanom wspinaczki ale także miłośnikom dobrej literatury i wartkiej akcji.
Komentarze